Nadwaga, otyłość, insulinooporność, a współczynnik oddechowy

Insulina to hormon anaboliczny, którego głównym zadaniem jest magazynowanie energii. Jest to hormon niezbędny do życia, tak samo jak do tycia. Czy nadmiar tkanki tłuszczowej zawsze jest skorelowany z opornością komórek na insulinę?

 

Tyjemy z powodu za dużej podaży energii.(1) Dlatego tak ważne jest, aby nie przejadać się. Jednocześnie spożywać tyle kalorii ile potrzebujemy, żeby nie odbiło się to negatywnie na naszej gospodarce hormonalnej. Tutaj kluczowe będzie spożywanie produktów gęstych odżywczo, o niskim stopniu przetworzenia.

 

 

Insulinooporność (IO) występuje, gdy nasze komórki tłuszczowe nie mają już zdolności do magazynowania większej ilości energii. Kompozycja ciała często nie ma znaczenia. Są ludzie bardzo otyli, którzy nie mają IO. Z drugiej strony są ludzie szczupli, często nawet umięśnieni, których tkanki są oporne na insulinę. Jest wiele czynników, które mogą to powodować. Trójjodotyronina (T3), hormon wzrostu czy kortyzol to inkrety, które mają antagonistyczne działanie do insuliny.(2)

 

Czynnik, który głównie determinuje naszą wrażliwość insulinową to komórki tłuszczowe – adipocyty. Czy mają zdolność do podziału (hiperplazja), czy tylko potrafią być coraz większe (hipertrofia). Wiemy, że im większe tym bardziej są oporne na insulinę i wytwarzają więcej prozapalnych adipokin. Jak porównamy osoby o podobnej kompozycji ciała, ze zbliżonym poziomem tkanki tłuszczowej, to jedna może mieć IO, druga za to świetną wrażliwość na insulinę. Różnica jest w wielkości i ilości adipocytów. Mniejsze adipocyty charakteryzują się większą wrażliwością na insulinę, takie osoby oczywiście będą tyć pod wpływem nadwyżki kalorycznej. Jednak dopóki ich komórki tłuszczowe nie będą ulegać hipertrofii, a tylko hiperplazji IO im nie grozi.(3,4)

 

 

Kolejny aspekt świadczący o IO to jak rozkłada się tkanka tłuszczowa. Niskim poziom podskórnej tkanki tłuszczowej o niczym nie świadczy . Tłuszcz trzewny jest prognostykiem dla zaburzeń działania insuliny. Podobnie jak osoby mające otłuszczone narządy wewn. mają większe ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, nowotworów. Dlatego warto się badać. Hemoglobina glikowana, lipidogram, poziom insuliny i glukozy na czczo są dobrymi markerami oceny naszej gospodarki energetyczej organizmu.(5)

 

Respiratory quotient (RQ)

czyli współczynnik oddechowy. Jest ciekawym badaniem. Obrazuje nam z czego korzystamy jako energii, w jakiej proporcji – glukoza czy kwasy tłuszczowe. Jest to iloraz wydalanego dwutlenku węgla (CO2) do zużytego tlenu (O2). Zakres jest od 0,7 do 1. Im bliżej wartości 1 tym więcej energii pozyskujemy z glukozy. Współczynnik bliższy dolnej granicy świadczy o dużym udziale procentowym utleniania kwasów tłuszczowych. Co ciekawe badania pokazują, że osoby o podobnym wieku i zbliżonej kompozycji ciała mające niższy wynik RQ są zdrowsze. Ludzie z IO czy cukrzycą typu 2 mają współczynnik wyższy niż zdrowe jednostki.(6)

 

Jak nasza otyłość wynika z nadmiaru spożywanych kalorii – dopasować podaż energetyczną do naszych celów powinno zmniejszyć masę ciała.
Jak mamy IO – dopasowanie makroskładników do nas będzie pomocne. Tłuszcze czy węglowodany sprawa indywidualna. Jednak nigdy nie łączmy ich w dużych ilościach razem. Szczególnie jak spożywamy kwasy tłuszczowe nasycone unikajmy w tym posiłku większej ilości węglowodanów. Podstawą zawsze będzie dieta wysoko odżywcza o możliwie najmniejszym stopniu przetworzenia produktów.

 

    Bibliografia

  1. Increased Food Intake Alone Explains Rise In Obesity In United States. European Association for the Study of Obesity 2009
  2. Adilson Guilherme i inni. 2008. Adipocyte dysfunctions linking obesity to insulin resistance and type 2 diabetes. National Review Molecular Cell Biology
  3. A. M. Josefin Henninger i inni. 2014. Adipocyte Hypertrophy, Inflammation and Fibrosis Characterize Subcutaneous Adipose Tissue of Healthy, Non-Obese Subjects Predisposed to Type 2 Diabetes. Plos One
  4. Sophie Laforest i inni. Adipocyte size as a determinant of metabolic disease and adipose tissue dysfunction. Critical Reviews in Clinical Laboratory Sciences
  5. Mikael Ryden i inni. 2014. Adipose Tissue and Metabolic Alterations: Regional Differences in Fat Cell Size and Number Matter, But Differently: A Cross-Sectional Study.
  6. Arturo Pujia i inni. 2016. Individuals with Metabolically Healthy Overweight/Obesity Have Higher Fat Utilization than Metabolically Unhealthy Individuals. Nutrients

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *